کیست بیکر عارضه‌ی شایعی است که نام تخصصی آن کیست پوپلیتئال می‌باشد. بسیاری از افراد نمی‌دانند که آسیب‌های فیزیکی به زانو، آرتروز، نقرس و برخی از مشکلات دیگر می‌توانند علت بروز این کیست در پشت زانو باشند.

کلینیک فیزیوتراپی شمیم با استفاده از روشها و دستگاههای پیشرفته درمان بی عارضه و موثر را در زمینه آسیبهای مفصلی از جمله کیست بیکر به انجام رسانیده است و این افتخار را دارد که توانسته ایم در درمان از تکنولوژیهای روز علم پزشکی استفاده کنیم.

جهت کسب اطلاعات در مورد درمان فیزیوتراپی درد پشت زانو اینجا کلیک کنید.

آگاهی کافی از نحوه‌ی ایجاد این کیست و علائم همراه آن می‌تواند در درجه‌ی اول برای پیشگیری از بروز این عارضه و پس از آن برای جلوگیری از تشدید آن مفید باشد. آگاهی از روش‌های درمانی مورد استفاده برای این عارضه و تکنیک‌های مداخله‌ی زودرس می‌تواند مدت زمان از کار افتادگی فرد در اثر این مشکل را کاهش دهد.

کیست پوپلیتئال یا کیست بیکر چیست؟

کیست بیکر یک کیسه‌ی نرم پر از مایع در پشت زانو بوده که توسط دکتر ویلیام مورانت بیکر در قرن نوزدهم کشف شده است. نام علمی این عارضه کیست پوپلیتئال است چراکه در حفره‌ی پوپلیتئال که ناحیه‌ای در پشت مفصل زانو و در بر گیرنده‌ی اعصاب و عروق است ایجاد می‌شود.

کیست بیکر در پشت زانو در اثر آسیب به این مفصل و تولید بیش از حد مایع خارج سینوویال ایجاد می‌شود. این مایع در حفره‌های مفصل زانو جریان داشته و اصطکاک بین غضروف‌های مفصل را کاهش می‌دهد. مایع اضافی درون مفصل تنها یک راه برای خروج داشته که منجر به فشار، التهاب و تورم و ایجاد یک برآمدگی پر از مایع خواهد شد.

این کیست‌ها به طور خود به خودی از بین خواهند رفت، ولی در صورت درمان نشدن ممکن است عارضه تشدید شود. در برخی از موارد کیست بیکر پاره شده و مایع درون آن به پشت ساق پا حرکت کرده و منجر به کبودی می‌شود. لخته‌های خونی نیز می‌توانند منجر به کبودی و تورم در پشت زانو و ساق پا شوند. این لخته‌های  ممکن است مشکلات جدی برای فرد ایجاد کنند، به همین دلیل لازم است تا در صورت مشاهده‌ی اولین علائم برآمدگی و ناراحتی در این ناحیه، به پزشک مراجعه کنید.

علل اصلی بروز کیست بیکر

متاسفانه زانوها مفاصل پیچیده‌ای بوده و به راحتی آسیب می‌بینند. در حالی که اکثر آسیب‌های مربوط به مفصل زانو در ورزشکاران ایجاد می‌شوند، افراد غیر ورزشکار نیز نسبت به این آسیب‌ها مصون نخواهند بود.

 افرادی که وزن زیادی دارند بیشتر در معرض خطر این آسیب قرار خواهند داشت. شایع‌ترین دلایل بروز کیست بیکر در زیر آروده شده‌اند:

• پارگی مینیسک (غضروف داخل مفصل زانو)
• استئوآرتریت زانو
• آرتریت روماتوئید در زانو
• پارگی رباط‌های زانو
• التهاب ناشی از عارضه‌های دیگر مثل نقرس

علت بروز کیست بیکر هر چیزی که باشد، علائم این عارضه ناراحت کننده بوده و می‌تواند دردناک باشد.

علائم کیست بیکر

برخی از افراد مبتلا به کیست بیکر درد نداشته و یا ممکن است درد خفیفی را تجربه کنند، حتی ممکن است برخی از افراد از ابتلای خود به این عارضه آگاه نباشند. با این حال درد ناشی از کیست بیکر می‌تواند در برخی از افراد علامت اصلی این عارضه باشد.

علائم کیست بیکر شامل موارد زیر خواهند بود:

• درد خفیف تا شدید در پشت مفصل زانو که بعضاً به ساق پا منتشر می‌شود
• التهاب، تورم یا برآمدگی در پشت زانو و ساق پا
• گرفتگی و محدودیت دامنه‌ی حرکتی
• کبودی در پشت زانو یا ساق پا
• پارگی کیست و خارج شدن مایع سینوویال

تشخیص

کیست بیکر منجر به تورم در پشت زانو شده که معمولاً نسبت به لمس حساس است. پزشک متخصص به راحتی در طی معاینه‌ی فیزیکی این عارضه را تشخیص می‌دهد. نکته مهم این است که تشخیص کیست بیکر توسط پزشک متخصص انجام شده تا بدین ترتیب عارضه‌های جدی مثل لخته‌ی خون رد شوند.

تشخیص دقیق این عارضه نیازمند معاینه‌ی فیزیکی، بررسی سوابق پزشکی و تصویربرداری با اشعه‌ی ایکس یا اسکن MRI و سونوگرافی خواهد بود. بدین ترتیب پزشک می‌تواند تصویر دقیقی از زانو و آسیب‌های وارد شده به آن داشته باشد. دکتر فیزیوتراپی  همچنین در مورد زمان بروز اولین علائم، فعالیت‌های تشدید کننده‌ی درد و مزمن یا متناوب بودن آن از شما سوالاتی خواهد پرسید.

همچنین به منظور تأیید تشخیص ممکن است پزشک از روش‌های زیر نیز استفاده کند:

اولتراسوند

با استفاده از سونوگرافی می‌توان وجود کیست بیکر را تأیید کرد. همچنین این روش می‌تواند اندازه و موقعیت دقیق کیست را تعیین کند.

تصویربرداری اشعه‌ی ایکس

با استفاده از تصویربرداری می‌توان مواردی نظیر آرتروز، اجسام شناور داخل مفصل و یا انحراف محور زانو را تشخیص داد.

اسکن MRI  

با استفاده از اسکن MRI می‌توان موقعیت و اندازه‌ی دقیق کیست بیکر به همراه ساختارهای اطراف آن را مشخص کرد. هدف اصلی از انجام این کار تشخیص نزدیک بودن کیست به ساختارهای عروقی و عصبی اطراف است.

بهبودی چقدر زمان خواهد برد؟

بهبودی عادی کیست بیکر معمولاً بین 6 تا 12 ماه زمان برده، ولی با درمان مناسب می‌توان این دوره را به 2 تا 4 هفته کاهش داد. در صورتی که علائم شما در حال تشدید هستند آن‌ها را نادیده نگیرید چراکه خطر تشدید و حتی پارگی کیست (در موارد نادر) وجود خواهد داشت.

راه‌های درمان کیست بیکر

روش‌های درمانی کیست بیکر معمولاً با راه‌های محافظه کارانه شروع شده و سپس بسته به شدت عارضه به سمت روش‌های تهاجمی‌تر پیش می‌روند. ممکن است موارد خفیف کیست بیکر به طور خود به خودی از بین بروند ولی کیست‌های بزرگ و دردناک برای جلوگیری از بدتر شدن یا پارگی نیازمند درمان خواهند بود. در صورت از بین نرفتن علائم و بزرگ‌تر یا دردناک‌تر شدن کیست بیکر روش‌های درمانی زیر می‌توانند مؤثر واقع شوند.

استراحت، یخ، بالا بردن و فشار

استراحت دادن به مفصل به محض وقوع اولین علائم و استفاده از کمپرس یخ بر روی آن می‌توانند برای کاهش التهاب و درد مؤثر بوده و به بهبودی خود به خودی کیست نیز کمک کنند.

استراحت ممکن است به شکل محدود کردن فعالیت‌های دردناک و یا به شکل استفاده از عصای زیر بغل به منظور برداشتن کامل فشار از روی مفصل باشد. به علاوه، استفاده از باندهای فشاری در دور مفصل حرکات آن را محدود کرده و بالاتر نگه داشتن مفصل از سطح قلب در زمان استراحت می‌تواند به روند بهبودی آن کمک کند.

داروهای مسکن ضد التهاب

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن و ناپروکسن بدون نیاز به نسخه‌ی پزشک قابل تهیه بوده و می‌توانند برای رفع درد و تورم مؤثر باشند. استفاده از این داروها در زمان استراحت می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی نقش مهمی در مدیریت کیست بیکر خواهد داشت. روش‌های درمان دستی مثل ماساژ می‌تواند در به حرکت درآوردن مایع و مدیریت تورم مؤثر باشند. این کار به منظور بازیابی دامنه حرکتی و رفع گرفتگی مؤثر خواهد بود. کرایوتراپی (یخ) و فشار نیز می‌تواند در مدیریت تورم کارآمد باشد. یک برنامه‌ی درمانی با تمرکز بر حرکات کششی و تقویتی نیز باید به کار گرفته شود. تمرینات کششی به منظور افزایش انعطاف پذیری و حرکت دادن مایع ضروری خواهند بود. تمرینات تقویتی نیز برای افزایش حمایت عضلات از مفصل زانو و کاهش خطر بروز مجدد عارضه اهمیت زیادی خواهد داشت.

شاک ویو تراپی

شاک ویو تراپی یک روش درمانی غیر تهاجمی است که موج‌های مکانیکی را به عمق بافت‌های پشت زانو می‌فرستد. شاک ویو تراپی می‌تواند جریان خون را افزایش داده، تورم را کاهش داده و به از بین رفتن کیست کمک کند. شاک ویو تراپی خارج بدنی (ESWT) یک روش مؤثر برای درمان و بهبود طیف وسیعی از عارضه‌های مربوط به آسیب‌های ورزشی و افزایش سن است.

تزریق استروئید

تزریق استروئید برای موارد التهاب شدید زانو توصیه می‌شود ولی این داروی ضد التهاب قدرتمند می‌تواند به بافت های سالم دیگر آسیب وارد کند. برخی از متخصصین طب ورزشی به بیماران جوان‌تر توصیه می‌کنند که از این روش استفاده نکنند، چراکه آسیب‌های طولانی مدت تزریق استروئید متعدد خواهد بود.

تخلیه‌ی مایع درون کیست بیکر

بعضاً لازم است تا مایع درون کیست بیکر با وارد کردن یک سوزن تخلیه شود که این روش ضعیف و تاثیر موقتی دارد. می‌توان این کار را با کمک دستگاه سونوگرافی انجام داد. مهم است که علت اصلی بروز کیست بیکر تشخیص داده شده و درمان شود. در صورت وجود عارضه‌های زمینه‌ای در زانو مثل پارگی رباط، لازم است تا این عارضه نیز درمان شود تا زانو بهبود پیدا کند. در صورت عدم درمان، ممکن است کیست بیکر دوباره تشکیل شود. در این صورت لازم است تا مجدداً برای تخلیه‌ی کیست اقدام شود.

عمل جراحی

عمل جراحی که معمولاً نیازمند یک دوره‌ی بهبودی طولانی است در اکثر موارد به عنوان آخرین گزینه‌ی درمانی در نظر گرفته شده و محدود به موارد شدید عارضه خواهد بود. جراحی آرتروسکوپی می‌تواند به منظور تشخیص و ترمیم بافت های آسیب دیده مورد استفاده قرار بگیرد.

استئوتومی زانو روشی است که توسط جراح انجام شده و در طی آن بخشی از استخوان مفصل به منظور ترمیم آسیب‌های ساختاری برداشته می‌شود. انجام عمل جراحی همیشه با خطراتی همراه خواهد بود که باید قبل از انجام عمل به طور کامل مورد بحث و بررسی قرار بگیرند. هر کسی که فکر می‌کند درد و تورم پشت زانوی او در اثر کیست بیکر ایجاد شده است باید برای معاینه در اولین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کند.

1. برخی از روش‌های درمانی ذکر شده در این مقاله می‌توانند قبل از مراجعه به پزشک برای تسکین علائم و کمک به بهبودی مفید باشند. استراحت دادن به زانو می‌تواند به بهبود آن کمک کرده و داروهای مسکن بدون نسخه نیز برای رفع درد و التهاب مؤثر خواهند بود.

پیشگیری از کیست بیکر

در حالی که هیچ راه قطعی برای پیشگیری از کیست بیکر وجود ندارد، افراد مبتلا به مشکلات این مفصل می‌توانند با کاهش فشار از روی مفصل و درمان مشکلات زمینه‌ای آن، خطر بروز کیست بیکر را کاهش دهند. به طور کلی داشتن یک رژیم غذایی ضد التهاب و کم نمک می‌تواند در جهت کاهش التهاب و جلوگیری از بروز این عارضه مؤثر باشد.

در صورتی که در خطر ابتلا به کیست بیکر قرار دارید لازم است تا تمرینات خاصی را انجام دهید. این کیست در محل اتصال عضلات همسترینگ ایجاد می‌شود، این عضلات وظیفه‌ی خم کردن زانو را بر عهده دارند. بنابراین باید از انجام بیش از حد تمریناتی که عضلات همسترینگ را درگیر می‌کنند خودداری کنید.

چ