نوروفیدبک و استفاده از آن در فیزیوتراپی

ما می‌توانیم بیاموزیم که چگونه امواج مغزی خود را تغییر دهیم. از طریق آموزش می‌توان مغز را قوی‌تر و کارآمدتر ساخت. امواج مغزی ما از انرژی الکتریکی با سرعت‌ها و فرکانس‌های مختلف ساخته شده است. عمل مشاهده این امواج را EEG (نوار مغز) می‌نامیم. هنگامی که این امواج را با جمعیت زیادی از افراد عادی مقایسه می‌کنیم، می‌توانیم نقشه فعالیت مغز موسوم به EEG کمی (QEEG) را تهیه کنیم. در نوروفیدبک، از سنسورهای قرار داده شده بر روی پوست سر برای گرفتن امواج EEG مغزتان استفاده می‌شود و اطلاعات (فیدبک) بدن را در مورد آنچه اتفاق می‌افتد، به شما ارائه می‌دهد. به نظر می‌رسد که مغز ما فوق‌العاده به این اطلاعات نیازمند است و آن را به عنوان یک ابزار آموزشی استفاده خواهد کرد. نتیجه این است که مغز می‌تواند مسیرهای عصبی جدید ایجاد کند، نحوه بهبود ثبات و انعطاف‌پذیری خود و همچنین تغییر منابع انرژی مغز و قابلیت‌های جدیدی را یاد بگیرد. مغز با ثبات، قادر به حفظ تمرکز است، در حالی که یک مغز انعطاف‌پذیر قادر به انطباق و پاسخگویی به تغییرات در محیط اطراف است. هر دو ویژگی ثبات و انعطاف‌پذیری برای بهینه عملکرد مغز مورد نیاز است.

 مراحل قبل از نوروفیدبک چیست؟

ما به اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی مغز شما می‌پردازیم که از طریق پوست سر شما منتقل می‌شود. تجهیزات تخصصی ما به جمع آوری اطلاعات دقیق از بدن شما کمک می‌کند، اما شما نیز می‌توانید نقش بسیار مهمی ‌داشته باشید.

1. قبل از آمدن برای QEEG از نوشیدن قهوه یا نوشیدنی‌های حاوی کافئین اجتناب کنید.
2. موهایتان باید تمیز و خشک باشد. از محصولات آرایشی مو استفاده نکنید و ترجیحاً حتی از شامپو‌های دو کاره استفاده نکنید. زیرا این شامپوها، پوششی بر روی مو ایجاد می‌کنند و سیگنال‌های الکتریکی را مختل می‌سازند.
3. ما الکترو ژل را برای موهای شما استعمال خواهیم کرد، پس از اتمام جلسه، می‌توانید این ژل را از موهای خود پاک کنید.
4.  با پر کردن فرم سوابق می‌توانید در تعیین اهداف آموزش درمان نوروفیدبک به ما کمک کنید.
5. اگر چه ممکن است فردی بدون توصیه و معرفی پزشک در جلسات فیزیوتراپی شرکت کند، اما توصیه می‌شود که کودکان و یا بزرگسالان با تشخیص عصبی یا روانی، ابتدا با پزشکان و متخصصان خود در مورد حضور در جلسات نوروفیدبک تراپی مشورت کنند.

نوروفیدبک چگونه انجام می‌شود؟

در این پروسه، شما به یک کامپیوتر از طریق سیم و سنسور متصل می‌شوید. این سنسورها امواج مغزی شما را دریافت می‌کنند. سپس کامپیوتر آن‌ها را نمایش می‌دهد و از آنچه اتفاق می‌‌افتد، فیدبک ارائه می‌دهد. فیدبک در درجه اول از طریق صدا ارائه می‌شود. نت‌های موسیقی برای نشان دادن شرایط امواج مغزی انتخاب می‌شوند. (غالباً وقتی که امواج مغز، ترتیب درستی دارند). فیدبک همچنین در قالب بازی‌ها و یا فیلم رخ می‌دهد. مراحل بازی‌ها بر اساس فعالیت امواج مغزی شما پیشرفت می‌کند، به این ترتیب شما می‌توانید شاهد آموزش مغز خود باشید و زمان ” عملکرد صحیح” آن رامشاهده کنید. فیدبک همچنین می‌تواند یک عنصر لمسی داشته باشد، تا از ارتعاشات برای ارائه اطلاعات بدن در مورد آنچه امواج EEG شما انجام می‌دهد، استفاده شود.

چه شرایطی می‌تواند به نوروفیدبک کمک کند؟

• عملکرد انسان در دو و میدانی
• عملکرد انسان در هنر
• عملکرد انسان در فعالیت‌های اجرایی (حافظه، تمرکز، توجه، “احیاء عملکرد شناختی مغز”)
• مسائل شناختی مرتبط با پیری و افزایش سن
• بی‌خوابی
• درد مزمن
• فیبرومیالژیا
• سردرد و میگرن
• آسیب‌های مغزی (TBI)
•  اختلال استرس پس از ضربه (PTSD)
•  سکته مغزی، آسیب نخاعی و توانبخشی عصبی
•  ناتوانی‌های یادگیری و ADD / ADHD
• افسردگی
• اضطراب
• طیف اوتیسم و سندرم اسپرگر
• سوء مصرف مواد مخدر
• صرع ( که نیازمند درمان و نظارت بر تغییرات، توسط متخصص مغز و اعصاب است)

مدت زمان و تعداد جلسات مورد نیاز

 هر جلسه نوروفیدبک معمولاً ۲۰-۳۰ دقیقه انجام می‌شود؛ زیرا قرار دادن سنسورها در موقعیت صحیح، مدتی طول می‌کشد. بنابراین ما معمولاً برای جلسه ۴۰ دقیقه‌ای به بیماران نوبت می‌دهیم.

ممکن است ۱۰-۲۰ جلسه نوروفیدبک لازم باشد. در مقالات علمی، برخی مطالعات با استفاده از ۴۰ جلسه (یا بیشتر) انجام شده است. استفاده از تجهیزات جدید و پیشرفته، به ما اجازه می‌دهد نتایج سریع‌تری را بدست آوریم. در نتیجه ما یک دوره ۱۰ جلسه‌ای را توصیه می‌کنیم، صرف نظر از اینکه شما یک مدیر اجرایی و خواهان بهبود عملکرد مغز هستید و یا فردی که دچار ضربه مغزی شده و نیازمند بهبود سردرد، سرگیجه، خواب و مغز مه آلود است. البته نتایج نوروفیدبک، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اما با پیشرفت‌های فن‌آوری در نوروفیدبک Z-نمره، بسیاری از افراد در طی ۶ جلسه، تغییراتی در حالت روانی و عملکرد خود مشاهده می‌کنند.

اگر برنامه زمان‌بندی اجازه دهد، ما ۲-۳ جلسه در هفته را توصیه می‌کنیم. مغز شما بعد از درمان، به انطباق و تغییر ادامه خواهد داد. از این رو متخصصان بر ۲-۳ جلسه در هفته توافق نظر دارند. همچنین برخی از متخصصان، جلسات روزانه را به عنوان آموزش فشرده مغز پیشنهاد می‌کنند. برای فرد دارای مغز باثبات، این پیشنهاد نیز ممکن است یک گزینه عملی و موفقیت‌آمیز باشد. در طیف اوتیسم و افراد مبتلا به عوارض دژنراتیو عصبی، آموزش مداوم ممکن است لازم باشد.

آیا نوروفیدبک با درد همراه است؟

خیر. الکترودها تنها برای سنجش و دریافت امواج مغزی بر روی پوست سر شما قرار داده می‌شوند. روش ما استفاده از یک کلاه با ۱۹ سنسور و آموزش طولانی مدت است. تحمل این کلاه می‌تواند کمی ناراحت‌کننده باشد.

آیا نوروفیدبک با عوارض جانبی منفی همراه است؟

گاهی اوقات در طی آموزش (و یا بعد از آن) عوارض جانبی مانند احساس خستگی، خیالاتی بودن، اضطراب، سردرد، آشفتگی و یا مشکل به خواب رفتن، می‌تواند رخ ‌دهد. عوارض جانبی ممکن است به این دلیل رخ دهد که هر جلسه آموزشی بسیار طولانی است. این اثرات معمولاً پس از اتمام جلسه، تا مدت کوتاهی دوام دارند. این یکی از دلایلی است که پیگیری پاسخ شما به هر نوع آموزش فیدبک، بسیار مهم است. به این ترتیب، می‌توان تغییرات را به نحو صحیح و مناسب اعمال کرد و برنامه درمان را با نیازهای خاص شما تنظیم نمود. عوارض جانبی که توسط پزشکان گزارش شده است، عبارتند از: افزایش اضطراب و آشفتگی، حملات هراس، رفتار جنون مانند، سردرد، تهوع، خستگی، اختلال خواب، عصبانیت و تحریک‌پذیری، گریه و بی‌ثباتی عاطفی، بی‌اختیاری ادرار، شب ادراری، افزایش افسردگی، کاهش در عملکرد شناختی (کاهش تمرکز، مه آلودگی ذهنی و روانی)، تشدید اختلال نشخوار عصبی و علائم OCD، تشدید علایم جسمانی (از جمله تیک و پریدن پلک)، تیک‌های صوتی، تشنج، لکنت زبان، از دست دادن بهبود علائم قبلی و عدم تعلق موقت یا گسستگی، که می‌تواند فرد را در معرض خطر تصادف یا آسیب قرار دهد.

برخی از انتقادات مطرح شده درباره روش بیوفیدبک بیان می‌کنند این درمان چیزی بیش از یک روش پرهزینه برای ریلکس کردن عضلات نیست. در حقیقت در صورت نیاز به تعداد جلسات درمان متعدد هزینه نوروفیدبک برای بیمار به‌طور مشخص افزایش پیدا می‌کند و بسیاری از موسسات ارائه دهنده خدمات بیمه هزینه این درمان را پوشش نمی‌دهند.

آیا همراه با نوروفیدبک باید داروهای مورد نیاز خود را تغییر داد؟

آموزش نوروفیدبک می‌تواند حساسیت شما را به داروها تغییر دهد. بسیاری از افراد با هدف کاهش یا حذف داروها در جلسات آموزش نوروفیدبک شرکت می‌کنند. اگر شما لیستی از افراد و شرایطی را در نظر بگیرید که ممکن است از آموزش نوروفیدبک بهره‌مند شوند، خواهید دید که بسیاری از این افراد لیست‌های طویلی از داروهای در حال مصرف دارند. در نتیجه، برای نظارت بر داروهای خاص مورد نیاز شما، همکاری ما با پزشک یا متخصص بهداشت روان شما اهمیت زیادی دارد. بدون مشورت و بحث با پزشک و یا ارائه‌دهنده مراقبت‌های ویژه خود، مصرف این داروها را قطع و یا تغییر ندهید. به نظر می‌رسد که نوروفیدبک موجب حساس شدن افراد نسبت به مصرف تفریحی مواد مخدر و الکل می‌گردد. بیماران باید توجه داشته باشند که پاسخ آن‌ها به یک مقدار معین از مواد مخدر یا الکل، ممکن است تاثیرات متفاوت با قبل از آموزش مغز، داشته‌ باشد.