نوروپاتی یک نوع اختلال عصبی می‌باشد که روی مقدار حساسیت و تحریک پذیری اعصاب دست و پا اثر می‌گذارد.علائم بیماری نوروپاتی در بیماران متفاوت است و همه افراد نشانه‌های یکسانی نخواهند داشت به این علت که درگیری عصبی در آنها می‌تواند متغیر باشد.در هر صورت باید علائم بیماری متوقت و درمان شود. افرادی که به نوروپاتی محیطی مبتلا هستند ممکن است با علائمی شامل خارش،بی‌حسی،دردهای سوزاننده و ضعف همراه باشند.درمان این بیماری با توجه به شدت ،علائم و شرایط بیمار متفاوت خواهد بود اما بسیاری از بیماران با درمانهای مناسب بهبود پیدا خواهند کرد
جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان نوروپاتی در کلینیک دکتر حیدر سعادتی با دستگاههای مدرن اینجا کلیک کنید یا با شماره تلفن‌‌های 02126722003 – 02126722004 تماس بگیرید.
علائم و نشانه ها
بیماری نوروپاتی محیطی گزگز کردن، بی‌حسی یا خواب رفتن و احساس سوزش در تمام بدن به ویژه در دست و پا را به همراه دارد. عامل‌های مختلفی باعث ابتلا به نوروپاتی محیطی می‌شود که از آن جمله می‌توان به آسیب‌های تروماتیک، بیماری و قرار گرفتن در معرض مواد سمی اشاره کرد.
از آسیب دیدن یا التهاب عصب‌های سیستم عصبی محیطی نشأت می‌گیرد. این عصب‌ها از نخاع به سراسر بدن کشیده می‌شوند. منظور از سیستم عصبی محیطی به گستردگی کل بدن این است که نوروپاتی می‌تواند علائمی را در تقریباً هر نقطه از بدن ایجاد کند، اگرچه اکثر مبتلایان به این بیماری از گزگز، درد و کاهش حس دست و پا شکایت دارند. بیماران گاهی علائم را به صورت حسی توصیف می‌کنند که گویی جوراب یا دستکش پوشیده‌اند و حساسیت‌شان به لمس کاهش یافته است. نوروپاتی محیطی زمانی بروز می‌یابد که عصب‌های محیطی در اثر تروما یا ضربه دیدن، استعداد ژنتیکی، تماس با مواد شیمیایی، دیابت یا پشت سر گذاشتن شیمی درمانی یا پرتودرمانی برای درمان سرطان آسیب دیده باشد.
عصب‌های محیطی بر چگونگی ادراک اطلاعات حسی توسط بدن، نظیر حس لامسه اثر می‌گذارد و عملکردهای یک یک آنها در هر ناحیه از بدن تغییر می‌کند. آسیب جسمی از انتقال صحیح اطلاعات حسی به مغز و نخاع یعنی سیستم عصبی مرکزی جلوگیری می‌کند. نوروپاتی محیطی دست‌ها مهارت‌های حرکتی را ضعیف می‌کند یا توانایی فرد در حس و لمس اشیاء را محدود می‌کند.
اکثر بیماران تحت درمان از نوروپاتی حسی رنج می‌برند که تغییراتی مانند حساسیت به درد را در ادراک حسی ایجاد می‌کند. این نوع از نوروپاتی محیطی علائم بی‌حسی، گزگز و کاهش حس دست و پا را به دنبال دارد. نوروپاتی‌های حسی علل متفاوتی چون دیابت و پشت سر گذاشتن شیمی درمانی و پرتودرمانی دارد.
دیابت سلول‌های عصبی را به دلیل بالا بودن میزان گردش قند در خون تخریب می‌کند. بنابراین تجویز یک رژیم غذایی سختگیرانه با قند پایین و لبنیات و غلات کمتر بخش مهمی از برنامه درمان است.
نوروپاتی محیطی معمولاً به مرور زمان بهتر می‌شود، به ویژه اگر علل مشخصی مانند ابتلا به بیماری یا تماس با مواد سمی داشته باشد که قابل درمان یا مدیریت باشد. ما در کلینیک فیزیوتراپی شمیم بر تسکین درد و درمان بیماری دامن زننده به نوروپاتی تمرکز می‌کنیم.درمان نوروپاتی محیطی تاحد زیادی به علت آسیب عصبی بستگی دارد و روش‌هایی چون رژیم غذایی، دارو درمانی و تغییر در سبک زندگی را شامل می‌شود. از آنجایی که عصب‌های محیطی توانایی اندکی برای بازسازی دارند، درمان زودهنگام آنها ضروری و بسیار مهم است.
اگر کمبود ویتامین علت ابتلا به نوروپاتی محیطی باشد، بیماری را می‌توان به راحتی با مصرف مکمل درمان نمود. اگر دیابت به نوروپاتی محیطی منجر شده باشد، رژیم غذایی و درمان دارویی موثر خواهد بود.
تحریک الکتریکی از روی پوست، تبادل پلاسما، فیزیوتراپی و درمانهای تکنولوژیک از روش‌هایی است که در کلینیک شمیم زیر نظر دکتر حیدر سعادتی برای درمان نوروپاتی محیطی از آنها بهره گرفته می‌شود. تغییرات مفیدی از قبیل ورزش کردن، تغذیه سالم، پرهیز از سیگار و مشروبات الکلی، ماساژ و کنترل بیماری مولد نوروپاتی محیطی نیز به درمان بیماری کمک می‌کند.
تاثیر مواد غذایی و ویتامین‌ها بر نوروپاتی محیطی
متخصصین معتقداند که رژیم‌های غذایی شامل گلوتن یا انواع مختلف حبوبات و غلات التهاب سیستم عصبی را در پی دارد. بسیاری از موارد اختلال کم‌توجهی ـ بیش‌فعالی (ADHD)، از دست دادن عملکرد شناختی، از بین رفتن حافظه، سر درد، ام اس، پارکینسون و دیگر عارضه‌های عصب‌شناختی در صورت مصرف مواد غذایی حاوی گلوتن تشدید می‌شود. اگر موضوع را بازتر کنیم به نظر منطقی می‌رسد که بافت عصبی با کاهش التهاب وارد بر بدن آرام بگیرد و درمان نتیجه بهتری را به دست بدهد.
دستگاه درمان عروقی ریزجریان
دستگاه درمان عروقی ریزجریان نتیجه سال‌ها پژوهش و آزمایش است. بهره‌گیری هزاران بیمار از این روش و بررسی سابقه پزشکی آنها پس از درمان گواه ایمن و موثر بودن درمان در سطح مقطع موارد نقص عروقی است. استفاده از این روش برای درمان عارضه‌های زیر نتیجه موفقیت‌آمیزی را به دست داده است:
• نوروپاتی دیابتی دست و پایین تنه
• نوروپاتی پس از شیمی درمانی
• نوروپاتی پس از پرتودرمانی
• سندرم تونل کارپ (کاردرمانی)
• بیماری عروقی محیطی
• درد ایسکمی و زخمی که بهبود نمی‌یابد
سازو کار عملکرد دستگاه ریزجریان
ریزجریان تاثیر قابل توجهی بر گردش خون در مقیاس میکرو دارد و به همین دلیل واکنش به درمان چشمگیر است. علت اصلی تمام بیماری‌های اشاره شده در بالا اختلال در گردش خون در بستر مویرگی است. چنانچه جریان خون به بافت‌ها نرسد، اکسیژن و مواد مغذی نمیتواند به بافت برسد و پسماندهای متابولیسم نیز راهی برای دور شدن از بافت ندارد. به این ترتیب فشار شدیدی بر بافت‌ها تحمیل می‌شود و آنها را در حالت تلاش برای زنده ماندن قرار می‌دهد. سلول‌ها از هر آنچه منابع محدود در اختیارشان قرار می‌دهد برای زنده ماندن استفاده می‌کنند و عملکردهای بهتر برای مثال التیام و ترمیم و ایمنی‌سازی بافت‌ها متوقف می‌شود.سطح اکسیژن بافت در اکثر بیماران مبتلا به بیماری‌های جدی و شدید 15 درصد کمتر از حد طبیعی است. بیماران مبتلا به دیابت که دچار نقص عملکرد غشاء پایه، پدیده رینود، کلادیکیشن و دیگر عارضه‌های مشابه هستند با توجه به این علت علائم مشابهی را تجربه می‌کنند.
ریزجریان به گونه‌ای بهینه‌سازی شده است تا با ایجاد چرخه‌های انقباض ـ آرام سازی و فاسیکولاسیون عضلانی روند بهبود را تسریع بخشد، این چرخه‌ها خون را از طریق گردش خون در مویرگ‌ها، تخلیه بسترهای وریدی و بالا بردن اکسیژن بافت پمپاژ می‌کنند. پمپاژ خون به نوبه خود اکسیژن و مواد ضروری را به بافت‌ها می‌رساند و فرایند التیام را شتاب می‌دهد. با استفاده از ریزجریان گرادیان فشار در بسترهای مویرگی افزایش می‌یابد، حال آن که اکثر تکنولوژی‌های ارائه شده تا به امروز فقط بسترهای مویرگی را گشاد می‌کند.فقط چند دقیقه پس از شروع درمان با ریزجریان افزایش قابل توجهی در سطح اکسیژن بافت مشاهده می‌شود. میزان اکسیژن بافت در درمانهای آتی به طور مستمر افزایش می‌یابد.
ریزجریان رگ‌زایی را تحریک می‌کند
برق دستگاه ریزجریان رگ‌زایی یا آنژیوژنز را تحریک می‌کند که ایجاد مویرگ‌های جدید و زایش شبکه‌های مویرگی متراکم‌تر را در بافت‌ها به دنبال دارد. به این ترتیب زمینه مساعد برای رشد بافت جدید و ترمیم فراهم می‌آید. جریان برق سرعت فرایندهای سوخت و ساز (متابولیسم) را در بافت‌های درمان شده افزایش می‌دهد که براساس نظریه‌های ارائه شده به پوشش داخلی شریان‌ها در سوخت‌وسازمواد مغذی اضافی مصرف نشده و انباشته شده کمک می‌کند. به این ترتیب جریان خون در بافت‌ها بیشتر می‌شود و بهبودی دائمی در اکثر موارد به دست می‌آید.
ریزجریان فعالیت فیبروبلاست را تحریک می‌کند
برق ریزجریان به طور مستقیم فعالیت فیبروبلاست را در فرایند التیام تحریک می‌کند. فیبروبلاست‌ها برای التیام زخم‌های ایسکمی ابتدا چارچوبی را تشکیل می‌دهند که انواع سلول‌ها مانند پوست و مویرگ‌ها در مراحل آتی روی آن رشد می‌کنند. جریان برق ریزجزیان جریانی با قدرت نفوذ عمقی است که تمام بافت‌ها از پوست تا استخوان را درگیر می‌کند. دستگاه ریزجریان میدان الکترومغناطیسی را بین پدهای منتشر کننده تولید می‌کند؛ حال آن که جریان برق بعضی دستگاه‌ها از سطح بافت فراتر نمی‌رود و نهایت عمق نفوذ آن دو سانتی متر است. ریزجریان فعالیت سلول‌های استخوانی را نیز تحریک می‌کند که تسریع جوش خوردن استخوان را به دنبال دارد.
ریزجریان نوروپاتی را معکوس می‌کند
نتایج استفاده از دستگاه ریزجریان نشان دهنده موفقیت چشمگیر این دستگاه در معکوس کردن نوروپاتی پاهای بیماران دیابتی است و بهبود به دست آمده بیش از 4 سال استمرار داشته است. تاکنون هیچ تکنولوژی جریان یا مدالیته درمانی دیگری به جز ریزجریان ابداع نشده است که بتواند نوروپاتی دیابتی را معکوس کند. بنابراین به جرات می‌توان گفت که دستگاه ریزجریان مزیتی منحصر به فرد بر دیگر دستگاههای درمانی دارد. البته سازوکار این تاثیرگذاری کاملاً شناخته شده نیست، اما احتمالاً از بهبود گردش خون تغذیه کننده عصب‌ها یا کنش مستقیم شناخته نشده بر عصب‌ها نشأت می‌گیرد.
سوالات رایج نوروپاتی محیطی
در این قسمت به سوالات رایج نوروپاتی محیطی پاسخ داده شده است:
نوروپاتی محیطی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص با بررسی تاریخچه پزشکی کامل و معاینه جسمی انجام می‌شود. برخی از آزمایشات انجام شده در طول معاینه فیزیکی ، از جمله لرزش و آزمایش مونوفیلامت ، در تشخیص انواع خاصی از نوروپاتی محیطی مانند نوروپاتی محیطی فیبر بزرگ که با دیابت دیده می‌شود ، بسیار دقیق هستند. آزمایش خون برای بررسی احتمال قرار گرفتن در معرض سموم و مطالعات تشخیصی الکتریکی، مانند مطالعات هدایت عصبی (NCS) و الکترومیوگرافی (EMG) نیز بسیار مفید هستند، اگرچه این آزمایش ها به تشخیص نوروپاتی فیبر کوچک کمک نمی‌کنند. بیوپسی های پوستی یا آزمایش کمی رفلکس سودوموتور آکسون (QSART) گاها برای کمک به تشخیص نوروپاتی فیبر کوچک استفاده می‌شود.
بهترین داروی نوروپاتی محیطی چیست؟
برخی از همان داروها و مکمل هایی که برای پیشگیری مورد مطالعه قرار می‌گیرند برای درمان نیز استفاده می‌شوند.
دکتر شما ممکن است داروهایی را برای کمک به مدیریت علائم نوروپاتی محیطی تجویز کند، مانند:
- داروی ضد افسردگی (به عنوان مثال، دولوکستین ، ونلافاکسین ، آمیتریپتیلین) برای سوزن سوزن شدن و بی حسی
- ضد تشنج ها (مانند ، فنیتوئین ، کاربامازپین) برای کاهش درد
- شل کننده عضلات (مثل ، باکلوفن)
- داروهای ضد درد (مثل ، کتامین)
- استروئید برای استفاده کوتاه مدت
- تکه های لیدوکائین
- کرم کپسایسین (تهیه شده از عصاره فلفل چیلی)
- مواد اپوئیدی یا نارکوتیک برای درد شدید
- ملین ملایم برای یبوست
دکتر ممکن است برخی مکمل های غذایی مانند موارد زیر را توصیه کند:
- ترکیبی از انواع ویتامین های B
- اسید فولیک
- منیزیم
- گلوتامین
آیا فیزیوتراپی در درمان نوروپاتی محیطی موثر است؟
درمان نوروپاتی محیطی این روزها به راحتی برای هر کسی که مایل به انجام اقدامات غیر جراحی باشد در دسترس است. بنابراین ، فهمیدن روالی که باید پس از اتمام مراحل درمانی انجام شود ، بسیار حیاتی است. قبل از درک روش های بعد از درمان ، مهم است که مختصراً اطلاعاتی در مورد اینکه این بیماری در چه مواردی است، به دست آورید.
فیزیوتراپی بدون در نظر گرفتن علت اصلی نوروپاتی محیطی می‌تواند برای حفظ قدرت ، تحرک و عملکرد سلول ها مفید باشد. اهداف دکتر فیزیوتراپی شامل حفظ و بهبود حرکت ماهیچه ها از طریق تمرینات ساده کششی و غیر کششی است. در نهایت استفاده از وزنه ها برای تقویت بیشتر ماهیچه ها با ورزش در برابر مقاومت به وزنه انجام می‌شود. آموزش تعادل ، ثبات کلی عضلات تحت درمان را تضمین کرده و از تحلیل آن ها جلوگیری می کند. گاهی اوقات دکتر فیزیوتراپی برای تقویت تعادل بدن و حفظ وضعیت پایدار بدن، بریس یا اسپلینت را نیز توصیه می کند. از اسپلینت اغلب در درمان فشرده سازی مونونوروپاتی ها، مانند سندرم تونل کارپل استفاده می‌شود.
تحقیقات نشان داده است که ورزش های منظم می توانند به بیماران نوروپاتی محیطی کمک کنند تا قدرت عضلانی خود را در حد متوسط بهبود ببخشند. علاوه بر این ، این تمرینات همچنین می توانند به بیماران مبتلا به PN برای کنترل مرتب قند خون کمک کند ، و می‌تواند درد نوروپاتیک را کاهش دهد. این روند شامل چهار نوع تمرین است که بیشتر به زیر گروه ها تقسیم می‌شوند. این تمرینات عبارتند:
تمرینات هوازی
تمرینات هوازی به افزایش ضربان قلب ، کار کرد مناسب عضلات و افزایش میزان تنفس شما کمک می کند. در حالت ایده آل ، بهتر است به مدت 3 تا 5 روز در هفته حدود 30 دقیقه در روز این تمرینات را داشته باشید. اما اگر تازه کار را شروع کرده اید ، درست است که حدود 10 دقیقه کار کنید و طی هفته ها کار خود را انجام دهید. برخی از مثال ها برای ورزش هوازی شامل پیاده روی (داخل خانه یا خارج از منزل) ، کلاس هوازی با فشار کم ، شنا یا انجام تمرینات آبی ، دوچرخه ثابت در داخل خانه و غیره است.
تمرینات انعطاف پذیری
تمرینات انعطاف پذیری همچنین به نام کشش شناخته می‌شود و به تقویت عضلات بدن کمک می کند و احتمال آسیب دیدگی در حین انجام فعالیت های روزمره را کاهش می‌دهد. تمرینات کششی آرام به بدن شما کمک می کند تا برای تمرینات هوازی مانند پیاده روی یا شنا گرم شود. قبل از شروع هرگونه تمرین ، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. برخی از نمونه های تمرینات انعطاف پذیری عبارتند از کشش ساق پا (قرار دادن یک پا در مقابل پای دیگر و کشش ساق پای خود) ، کشش همسترینگ در حالت نشسته و غیره.
تمرینات قدرتی
تمرینات قدرتی به تقویت عضلات و مقاومت بیشتر در برابر صدمات کمک می کند. این کار به شما کمک می کند تا از طریق تمرینات مداوم ، قدرت از دست رفته در عضلات خود را بازیابی کنید. برخی از متداول ترین تمرینات شامل بالا بردن ساق پا در آشپزخانه است (در حالی که در آشپزخانه ایستاده اید با دو انگشت روی پیشخوان و بالا بردن ساق پا در هنگام کشش عضله دیگر ساق پا) ، چمباتمه صندلی (که با انجام یک حالت چمباتمه با دست بر روی دنده ها انجام می‌شود)، و پشتی فلکشن نشسته (با قرار دادن هر دو پا صاف بر روی زمین در حالی که روی یک صندلی نشسته اید ، به تدریج انگشتان پا و مچ پا را بالا ببرید).
تمرین‌های تعادلی
تمرینات تعادلی بخش مهمی در روند بهبودی عصب درمانی محیطی است. حفظ تعادل در هنگام رنج از بیماری درد مفاصل ، ضعف یا سرگیجه بسیار مهم می‌شود. آموزش تعادل برای غلبه بر احساس سفتی و ناامنی بسیار مهم است. به خصوص در میان سالمندان محبوب است. عضلات قدیمی تر کوچک‌تر و کندتر هستند و بنابراین ، حفظ تعادل می‌تواند به جلوگیری از تحلیل و به نوبه خود صدماتی که ممکن است در اثر افتادن ایجاد شود ، کمک کند.
این تمرینات برخی از ورزش هایی هستند که می‌تواند به شما در ارسال درمان نوروپاتی محیطی کمک کند. برخی از شکل های نوروپاتی محیطی با حفظ عادات سلامتی، قابل پیشگیری هستند. خوردن یک رژیم غذایی مغذی و ورزش منظم باعث جلوگیری از آسیب عصبی می‌شود. جلوگیری از صدمات و مواد شیمیایی سمی و مدیریت دقیق اختلالات اساسی مانند دیابت نیز می‌تواند به جلوگیری از نوروپاتی محیطی کمک کند. قبل از انجام هرگونه تمرین روزمره در این لیست ، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید
سایر درمان های فیزیوتراپی
درمان های دیگری نیز وجود دارد که ممکن است به شما در مدیریت علائم این بیماری در فیزیوتراپی کمک کند، از جمله:
- تحریک عصب از راه پوست (TENS ، که در آن اعصاب تحریک می‌شوند تا اندورفین ها را با جریان الکتریکی ملایم آزاد کنند)
- کاردرمانی و یا فیزیوتراپی
- ماساژ دادن
- تصاویر هدایت شده ، مراقبت، آرامش ، و تکنیک های حواس پرتی
- بیوفیدبک
- طب سوزنی
چگونه می توان از نوروپاتی محیطی پیشگیری کرد ؟
نوروپاتی محیطی می‌تواند زندگی روزمره شما را به میزان قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد. با وجود مشکلات زیاد در عملکرد بدن ، ممکن است نتوانید کارهای روزانه خود را به راحتی انجام دهید و این منجر به احساس ناامیدی می‌شود. از این رو ، یک کمک پزشکی مناسب برای مقابله با این اختلال عصبی اجتناب ناپذیر است.
برای جلوگیری از نوروپاتی محیطی باید چندین تغییر در عادات سبک زندگی خود در نظر بگیرید:
- یک رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی سرشار از میوه های تازه ، سبزیجات ، پروتئین های بدون چربی و غلات کامل را بخورید. این کار باعث می‌شود اعصاب شما سالم بمانند. موارد غذایی مانند گوشت ، ماهی ، تخم مرغ ، غذاهای لبنی کم چرب و غلات غنی شده را بخورید که می توانند شما را از کمبود ویتامین B-12 محافظت کنند.
- مواظب پاهای خود باشید: مطمئن شوید که پاهای شما دارای تاول ، بریدگی یا کالوس نمی باشد. پوشیدن کفش راحت با جوراب های نخی نیز ضروری است.
- عدم استعمال دخانیات: درست مانند مصرف الکل ، سیگار کشیدن نیز می‌تواند بر علائم نوروپاتی محیطی تأثیر بگذارد. سیگار کشیدن با تأثیر بر گردش خون می‌تواند عوارض نوروپاتی را افزایش دهد. از این رو ، برای داشتن یک زندگی شاد و سالم ، باید هر چه سریع تر سیگار را ترک کنید.
- افزایش فعالیت بدنی: عادت به ورزش منظم را شروع کنید. شاید باور نکنید ، اما حتی پیاده روی می‌تواند باعث کاهش درد نوروپاتی ، بهبود قدرت عضلات و کنترل سطح قند خون شود. همچنین می توانید یوگا و تای چی را برای کاهش عوارض نوروپاتی شروع کنید. همچنین ، در مورد روال ورزشی خود با دکتر فیزیوتراپی خود صحبت کنید و دستورالعمل های وی را با دقت دنبال کنید.
- بر روی قند خون خود کنترل کامل داشته باشید: اگر بیمار دیابتی هستید ، سطح قند خون خود را کنترل کنید. این کار در نهایت به بهبود نوروپاتی محیطی شما کمک می کند. اگر دیابت را تحت کنترل خود نگه دارید ، بدن شما می‌تواند بازسازی اعصاب را تجربه کند. از پزشکان خود مشاوره بگیرید و مراحل و تغییرات سبک زندگی را که می‌تواند سطح قند خون شما را کنترل کند ، دنبال کنید.
اگرچه ممکن است این تغییرات سبک زندگی ساده به نظر برسد ، در صورت پیروی از آنها می‌تواند تأثیر چشمگیری بر نوروپاتی شما بگذارد. شما شاهد تغییراتی مانند کاهش درد و بی حسی در اندام های خود خواهید بود. به یاد داشته باشید ، اگر نوروپاتی محیطی خود را به موقع درمان نکنید ، می‌تواند در آینده منجر به عوارض جدی و شدید شود. این مراحل را در اسرع وقت برداشته و زندگی شاد را در آینده خود تضمین کنید.
