سندرم گیرافتادگی شانه یا سندرم ایمپینجمنت درنتیجه‌ی فشردگی یا گیرافتادگی مزمن و مکرر در تاندون‌های رتاتور کاف (چرخاننده‌ی سرشانه) در شانه به وجود می‌آید که سبب درد و مشکلاتی در شانه خواهد شد. این عارضه همچنین می‌تواند به خاطر یک آسیب به شانه بروز کند. افرادی که حرکات تکرارشونده یا در کارشان مدام دستشان را بالا می‌برند، ازجمله کارگران ساده یا ورزشکارانی که دست‌هایشان را مکرراً به بالا حرکت می‌دهند (مانند وزنه‌بردارها و پرتاب‌کننده‌های توپ در بیس بال)، بیشتر از همه درخطر ابتلا به سندروم گیرافتادگی شانه هستند. قرار گرفتن در وضعیت نادرست نیز می‌تواند در بروز این مشکل نقش داشته باشد. در صورت عدم درمان گیرافتادگی شانه، این مشکل می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی جدی‌تر مانند پارگی تاندون شانه (روتاتور کاف) شود. متخصصین طب فیزیکی و فیزیوتراپی می‌توانند به کاهش درد شانه کمک کنند و حرکات و قدرت شانه را در افراد مبتلابه نشانگان گیرافتادگی شانه بهبود ببخشند.
برای کسب اطلاعات در زمینه درمان قطعی قوز پشت اینجا کلیک کنید.
برای کسب اطلاعات در زمینه درمان قطعی افتادگی شانه اینجا کلیک کنید.
سندرم ایمپینجمنت شانه چیست؟
سندروم ایمپینجمنت (گیرافتادگی) شانه، وضعیتی ست که به خاطر استفاده‌ی بیش‌ازحد شانه یا صدمه به تاندون‌های رتاتور کاف شانه به وجود می‌آید و موجب احساس درد و نقص در حرکات می‌شود. سندروم گیرافتادگی شانه همچنین تحت عنوان سندروم ساب آکرومیال شناخته می‌شود زیرا تاندون‌ها، لیگامنت‌ها (رباط‌ها) و بورس زیر آکرومیوم (زائده‌ی آخرمی) ممکن است دچار فشردگی و تنگی شوند. شانه از 3 استخوان به نام هومروس، اسکاپولا و کلاویکل تشکیل می‌شود. آکرومیون یک برجستگی استخوانی در بالای استخوان اسکالپا می‌باشد که می‌توان آن را به‌صورت یک برآمدگی در بالای شانه لمس کرد. تاندون رتاتور کاف شانه و بورس در زیر آکرونیوم قرار دارند. بورس یک کیسه‌ی مملو از آب است که حائلی بین آکرومیون استخوانی و تاندون روتاتور کاف شانه ایجاد می‌کند و می‌تواند در زیر اکرونیوم فشرده شود. هنگامی‌که فشردگی و آسیب جزئی به این تاندون‌ها وارد شود، علائم گیرافتادگی شانه ممکن است بروز کنند.
علت‌ها
چندین علت برای گیرافتادگی شانه وجود دارد که شامل موارد زیر می‌باشند:
- حرکات مکرر بالا بردن دست، مانند ورزش‌های گلف، پرتاب دیسک یا نیزه و شنا کردن، یا کشیده شدن مکرر دست به بالا یا بالا نگه‌داشتن آن
- آسیب، مانند سقوط از ارتفاع که شانه دچار فشار و ضربه شده باشد.
- غیر نرمال بودن ساختار استخوانی آکرومیون که فضای ساب آکرومیال را تنگ می‌کند.
- پوکی استخوان در ناحیه‌ی شانه
- ضعف تاندون‌های چرخاننده‌ی سرشانه و عضلات تیغه‌ی شانه که منجر به حرکت غیر عادی سر هومرال می‌شود.
- ضخیم شدن بورس شانه
- ضخیم شدن لیگامنت‌های آن ناحیه
- سفت شدن بافت نرم اطراف مفصل شانه بنام کپسول مفصلی
علائم نشانگان گیر افتادگی شانه
افرادی که دچار سندروم گیرافتادگی شانه می‌شوند ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
- محدودیت در حرکات شانه همراه با ضعف در الگوی حرکتی، مانند کشیدن دست به بالای سر، پشت بدن، یا به اطراف بدن.
- درد در شانه هنگام حرکت دادن دست به بالای سر، کشیدن دست به اطراف بدن و قرار دادن آن در کنار بدن
- احساس درد و ناراحتی هنگام خوابیدن به یک پهلو
- احساس درد هنگام پرتاب کردن یا دیگر حرکاتی با الگوی دینامیک
تشخیص
یک متخصص فیزیوتراپی و طب فیزیکی معاینه‌ای را انجام خواهد داد و از شما سؤالاتی درباره‌ی دردی که احساس می‌کنید و همچنین علائم دیگر می‌پرسد. وی ممکن است آزمون‌های استقامتی و حرکتی را برای شانه‌تان انجام دهد، درباره‌ی شغلتان و کارهای روزانه‌تان سؤال بپرسد و هرگونه عدم تعادل و ضعف در عضلاتتان را که می‌توانند بین شانه و عضلات اسکاپلار رخ دهند، بررسی کند. همچنین آزمون‌های بخصوصی که شامل حرکات آرام بازو و شانه می‌شوند ممکن است برای تعیین دقیق تاندون درگیر اجرا شوند. عکس‌برداری رادیولوژی نیز ممکن است برای مشخص کردن مشکلاتی دیگر که شاید در بروز درد و ناراحتی شانه نقش داشته باشند، انجام شود، مشکلاتی مانند برآمدگی‌های استخوانی یا مواردی غیرعادی در ساختارها یا آرتروز.
یک فیزیوتراپیست چگونه می‌تواند به درمان این مشکل کمک کند؟
درمان مناسب جهت برطرف کردن مشکل گیرافتادگی شانه، به‌محض بروز آن، بسیار حائز اهمیت می‌باشد؛ زیرا مشکلات دیگری نیز می‌توانند از گیرافتادگی بافت‌ها در شانه ناشی شوند مانند آسیب به بورس شانه و پارگی یا آسیب تاندون رتاتور کاف شانه. درمانهای فیزیوتراپی می‌توانند برای درمان سندروم گیرافتادگی شانه بسیار مؤثر و موفقیت‌آمیز باشند. در این روش درمان شما با دکتر فیزیوتراپی خود کارخواهید کرد تا یک برنامه‌ی درمانی مخصوص برای وضعیت و نیازهایتان را دنبال کنید. برنامه درمانی اختصاصی شما ممکن است شامل روش‌های زیر باشد:
مدیریت و کنترل درد
متخصص فیزیوتراپی به شما کمک خواهد کرد تا حرکات دردناکتان را مشخص و از انجام آن‌ها خودداری کنید، همچنین برای کاهش فشار ناشی از گیرافتادگی شانه، وضعیت‌های نادرست بدنی‌تان را اصلاح کنید. درمان‌هایی برای کاهش درد مانند یونتوفورزیس (دریافت دارو از طریق یک اتصال یا پچ با شارژ الکتریکی) و اولتراسوند تراپی ممکن است به‌کاربرده شوند. یخ نیز می‌تواند برای کاهش درد کمک‌کننده باشد.
درمانهای دستی
دکتر فیزیوتراپی شما ممکن است از تکنیک‌های دستی مانند حرکات آرام مفصل، ماساژ بدن و کشش‌های شانه برای بهتر کردن حرکت شانه‌تان استفاده کند، با این روش‌ها، از گیرافتادگی و صدمه به تاندون‌ها و بورس شانه جلوگیری می‌شود. تمرین‌های افزایش دامنه‌ی حرکتی. تمرین‌ها و کشش‌هایی برای کمک به حرکت صحیح شانه و تیغه‌ی شانه به شما آموزش داده می‌شود، بنابراین می‌توانید فعالیت‌های همراه با کشیدن یا بلند کردن دست را، بدون هیچ احساس دردی، از سر بگیرید.
تمرین‌های استقامتی
دکتر فیزیوترتپی تعیین خواهد کرد که چه تمرین‌های استقامتی برای شما مناسب است، این تمرین‌ها به شرایط خاص شما بستگی خواهد داشت. در اغلب موارد سندروم گیرافتادگی شانه، به خاطر ضعیف شدن عضلات رتاتور کاف، سر استخوان هیومروس بیشتر به سمت جلو و روبه بالا حرکت می‌کند. تقویت عضلات رتاتور کاف و اسکاپلار کمک می‌کند تا موقعیت سر استخوان هیومروس به عقب و روبه پایین قرار بگیرد و درنتیجه سبب کاهش گیرافتادگی می‌شود. همچنین می‌توانید برای تقویت عضلات ضعیف‌تر، تمرینات ورزشی مقاومتی را انجام دهید. این حرکات تقویتی را می‌توانید بعد از اتمام دوره‌ی درمانهای فیزیکی‌تان در مطب یا کلینیک ادامه دهید و یک برنامه‌ی ورزشی خانگی داشته باشید.
آموزش بیمار
آموزش قرار گرفتن در حالات صحیح و مناسب، یکی از بخش‌های مهم توان‌بخشی می‌باشد. به‌طور مثال، وقتی هنگام نشستن پشت یک کامپیوتر شانه‌هایتان را به جلو خم می‌کنید، تاندون‌های واقع در جلوی شانه ممکن است دچار گیرافتادگی شوند. دکتر فیزیوتراپی می‌تواند با شما کار کند تا به بهبود وضعیت شما در حالات مختلف کمک کند و ممکن است توصیه‌هایی را درباره‌ی تغییراتی در محل کار و عادات روزانه به شما بدهد.
تمرین‌های عملکردی
وقتی علائم سندروم در شما بهبود یافت، متخصص فیزیوتراپی به شما نحوه‌ی انجام صحیح عملکردهایی را آموزش خواهد داد که با استفاده از مکانیک‌ها و حرکات صحیح شانه انجام می‌گیرند، مانند بلند کردن اشیائی و گذاشتن آن‌ها در قفسه یا پرتاب یک توپ. این آموزش‌ها و تمرین‌ها به شما کمک خواهد کرد تا کار خود را مجدداً بدون هیچ دردی در محل کار، خانه، و هنگام ورزش کردن انجام دهید.
پیشگیری
با روش‌های زیر می‌توان از بروز سندروم گیرافتادگی شانه پیشگیری کرد:
- حفظ استقامت کافی در عضلات شانه و تیغه‌ی شانه
- انجام حرکات کششی منظم و مداوم برای شانه، گردن و قسمت میانی کمر
- حفظ وضعیت مناسب بدن و شانه هنگام انجام حرکات کشش دست و پرتابی
- اجتناب از قرار گرفتن سر در حالت روبه‌جلو و جلو انداختن شانه (قوز کردن) در زمان طولانی در هنگام نشستن پشت میز مطالعه یا کامپیوتر.
